Twee jaar geleden maakte Marry van Berkel de Nederlandse vertaling van de Passiecantate ‘The Weeping Tree’ geschreven door Joseph M. Martin. Ze werd daarvoor gevraagd door het CRK Adonaï uit Waddinxveen naar aanleiding van haar Nederlandse teksten voor de kerstcantate ‘De hemel raakt ons aan vannacht’, die het koor met plezier had gezongen. Zo begon een vier-maanden-durend proces van lezen, luisteren, door laten dringen, wegleggen, schaven ….
Het oorspronkelijke stuk werd geschreven vanuit de boom, waar het kruis van Jezus uit was gemaakt. Deze insteek doet erg Amerikaans aan en Marry kreeg de vrije hand om -met behoud van de bedoeling van Joseph M.Martin- met het stuk aan de gang te gaan. De essentie van die boom in het oorspronkelijke stuk was : het lijden van Jezus van nabij meemaken. Dat leidde tot het titellied ‘Dichterbij’ . De uitnodiging om aandachtig in de buurt te blijven, komt in alle liederen terug.
Het lijden en sterven van Jezus kan -zowel voor christenen als voor mensen, die maar weinig van het Paasverhaal weten- zo ‘gesneden koek’ worden.
Eerst het lijden en oh ja, we weten het al, vervolgens de opstanding en klaar is Pasen. Maar de zes liederen roepen stuk voor stuk op om dichterbij te komen, echt te kijken naar wat er gebeurt en naar de betekenis ervan. Daarbinnen heeft wel elk lied zijn eigen accent. Daarin echoën teksten uit het Oude Testament en met name de knechtliederen uit Jesaja mee. Maar eenvoudig wordt ook het lijdensverhaal zèlf verteld in hele gewone taal, ver weg van het ‘paasjargon’. De liederen nodigen uit om te proeven, te ruiken, te voelen en om dezelfde vragen te stellen als de toeschouwers van toen.
Dit vertaaltraject was ook voor Marry een periode van … dichterbij het lijden van Jezus te komen; om stil te staan, tot haar door te laten dringen wat daar gebeurde. Met als gevolg een stamelende poging om één van de grootste geheimen tóch in woorden te vatten.
Het eerste en laatste lied spreken haar het meest aan.
In het titellied begint de heen-en-en-weer-gang tussen dichtbij willen zijn, de afschuw over wat er gebeurt, het begin van het besef dat wíj dat lijden van Jezus eigenlijk hadden moeten ondergaan en de eerste verre sprank van nieuwe hoop.
Maar ook het slotlied raakte haar. De ‘conclusie’ van het hele stuk wordt in dit lied beschreven in de zinnen: ‘Dat kan alleen maar liefde zijn. Dat móet wel liefde zijn !’ waarna de toeschouwers zich afvragen, waar ze – in hemelsnaam- die liefde kunnen vinden. ‘Als ik omhoogkijk, zie ik haar staan : Jezus, de man die liefde is’. Dat refereerde voor háar in de verte ook aan het verhaal in Numeri 21 over de koperen slang en het volk Israel in de woestijn.
En iedereen die door een slang gebeten was en opkeek naar de koperen slang, bleef in leven. Met Jezus als het stervende bewijs van liefde eindigt de cantate.
Omdat dit project geschikt is voor meer dan alleen koren, is Marry momenteel bezig met twee nieuwe verwerkingen.
In het ene geval wordt het stuk uitgebreid tot een soort korte musical, met een sobere verhaallijn voor een kleine spelersgroep. Op die manier is het stuk ook geschikt voor ad-hoc koren binnen b.v. kerkelijke gemeentes; een maand of vier oefenen en een uitvoering b.v. op Goede Vrijdag.
In het andere geval wordt het mogelijk in de lijdenstijd elke avond een korte dienst te houden rond één lied, met daarbij mogelijke Bijbelteksten enz.
Een aantal liederen leent zich namelijk ook goed voor samenzang.
Daarnaast is Marry een opstandingslied aan het schrijven, dat nauw aansluit bij de stijl en inhoud van de andere liederen.
Bekijk in de webwinkel alles over de passie cantate ‘Dichterbij’.
Bekijk het overzicht van andere liederen van Marry van Berkel.
Bekijk de door Marry vertaald kerstmusical ‘De hemel raakt ons aan’.