Organist, dirigent, arrangeur en begeleider: het is duidelijk dat Fred de Vries uit Lelystad zich niet tot één taak laat beperken. Hij werkt regelmatig met mannenkoren.
“Hoewel ik als dirigent niet anders voor een mannenkoor of een gemengd koor sta, merk ik toch wel een verschil” aldus Fred, “al geldt voor beiden dat je een gevoel van saamhorigheid moet proberen te creëren. ‘Mannen onder elkaar’ geeft een sfeer van een bruin kroegje. Bij een gemengd koor is het de sfeer van een Grand Café met een mooi zonnig terras. Als ik een keuze zou moeten maken tussen deze twee, zou ik dat niet kunnen. Mannenkoren hebben de naam fanatiek te zijn, maar dat ligt toch aan wie je bent als dirigent. Koren die goed georganiseerd zijn en die niet vies zijn van wilde plannen zijn heerlijk om mee te werken!”
Als arrangeur heeft Fred ook regelmatig werken voor mannenkoren onder handen. “Als jij iets gemaakt hebt dat werkt in de praktijk en de mannen willen dit steeds weer op het programma hebben, dan is het vaak goed. Voor mij voert het dan te ver om te spreken van gevaar voor vervlakking, bijvoorbeeld door eenzijdige arrangementen. Je bent artiest, dus zoek je de grenzen op van wat mooi is. Je wilt steeds proberen een stapje hoger te komen en je wilt altijd vernieuwen. Ook als arrangeur wil je altijd weer terugkijken op een positieve ontwikkeling in je oeuvre.”
“Zelf zoek ik in het arrangeren –ook voor mannenkoren- altijd naar mogelijkheden voor een soort ‘kippenvelmoment.’ Dat kan een harmonische wending zijn, maar het kan ook met de tekst te maken hebben. Als in de ballade van Molly Malone (‘Cockles and Muscles’) de persoon in kwestie komt te overlijden, zal ik niet nalaten om het koor de kans te geven dat in de muziek te laten horen. Bij ‘Le Cloches du Hameau’ horen nu eenmaal klokjes, dus die laat je dan voorbijkomen in het piano-intro, om wat voorbeelden te geven.”
Wat is het verschil tussen een gemengd koor en een mannenkoor in een zetting?
“Met beide heb ik te maken, zowel als arrangeur als in de uitvoeringspraktijk. Zodra ik voor het Koormuziek.NL Magazine een SATB-arrangement klaar heb, kijk ik naar de mogelijkheden om het ook voor TTBB te arrangeren. Dat lukt niet altijd; het register (de toonomvang) is een octaaf kleiner, wat tegelijkertijd ook weer de charme is van een mannenkoor. Dat maakt de uitdaging groter en de zettingen zijn daarom ook compacter. De laatste jaren laat ik de toonaarden wat los en maak ik van hetzelfde lied vaak een apart TTBB arrangement in een andere toonaard. Dat kan zowel hoger als lager zijn. Dan kun je het niet met een gemengd koor combineren maar dat moet je ook niet altijd willen. Van TTBB naar SATB arrangeren is vaak eenvoudiger. Verhoudingsgewijs hebben gemengde koren iets minder mannen ten opzichte van de vrouwen dus laat ik de dames rustig diviseren, waarmee je dat verschil nagenoeg opheft.”
Het moge duidelijk zijn dat Fred de Vries ook met een ‘bruin kroegje’ sfeer bij de mannenkoren weet wat hij doet!